Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Rodziny otrzymają świadczenie wychowawcze – 500 zł miesięcznie na dziecko. Przewidziano to w projekcie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Jego przyjęcie przez rząd oznacza spełnienie sztandarowej obietnicy złożonej przez premier Beatę Szydło w exposé. Oszacowano, że z programu skorzysta 2,7 mln polskich rodzin, a świadczenie wychowawcze otrzyma ponad 3,7 mln polskich dzieci. W 2016 r. na ten cel zostanie przeznaczone ponad 17 mld zł.
Zgodnie z projektem ustawy, na drugie i kolejne dziecko ma być wypłacane 500 zł miesięcznie do ukończenia przez nie 18 lat – bez względu na osiągany przez rodzinę dochód. W takim przypadku nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe i pieniądze będą wypłacane wszystkim rodzinom. Rodziny, w których dochód na osobę nie przekroczy 800 lub 1200 zł (z dzieckiem niepełnosprawnym) – będą mogły otrzymać 500 zł miesięcznie również na pierwsze dziecko. Gdy w rodzinie będzie dwoje dzieci: jedno ukończy 18 lat a drugie jest młodsze, to świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało na to młodsze dziecko, jeśli zostanie spełnione kryterium dochodowe.
Świadczenie wychowawcze nie będzie wliczane do dochodu przy ubieganiu się o świadczenia z innych systemów wspierających rodzinę. W szczególności dotyczy to prawa do świadczeń: rodzinnych, pomocy społecznej i funduszu alimentacyjnego. Nie zniknie też ulga podatkowa na dzieci.
W projekcie ustawy przewidziano, że świadczenie wychowawcze przysługiwać będzie matce, ojcu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka (opiekun faktyczny to osoba faktycznie sprawująca opiekę nad dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka). W przypadku zbiegu prawa do świadczenia rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych – zostanie ono wypłacone tej osobie, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeśli organ właściwy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) będzie miał wątpliwości, kto faktycznie opiekuje się dzieckiem, to będzie mógł zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Projekt ustawy zakłada, że do ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej zostanie wprowadzone rozwiązanie analogiczne do świadczenia wychowawczego. Będzie to dodatek wychowawczy. Dodatek wychowawczy w takiej samej wysokości jak świadczenie wychowawcze (500 zł) ma przysługiwać na dziecko umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej (rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka) do ukończenia przez nie 18 lat.
Aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba będzie złożyć wniosek w urzędzie gminy lub miasta albo ośrodku pomocy społecznej. Zgodnie z ustawą, może go złożyć matka, ojciec, opiekun faktyczny lub prawny dziecka.
Wniosek będzie można złożyć przez internet lub osobiście. Tylko rodzice ubiegający się o świadczenie na pierwsze dziecko będą musieli dokumentować swoją sytuację dochodową. Jednak i w takim przypadku najważniejsze dokumenty dotyczące dochodu zostaną pozyskane przez gminę samodzielnie. Rodzice ubiegający się wyłącznie o świadczenie na drugie i każde następne dziecko będą musieli w zasadzie tylko złożyć wniosek.
Wnioski o świadczenie wychowawcze będzie można składać od dnia wejścia ustawy w życie. Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu pierwszych 3 miesięcy, rodzice dostaną wyrównanie wstecz – pozwoli to uniknąć kolejek i zapewni płynność wypłat. Po wejściu ustawy w życie 1 kwietnia, to nawet jak rodzic złoży wniosek o wypłatę świadczenia w czerwcu, to otrzyma świadczenie za kwiecień i maj. W kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym rodzice złożą wniosek. Świadczenie będzie przyznawane na co do zasady 12 miesięczne okresy trwające od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Jednak pierwszy okres na jaki będzie przyznane świadczenie, ze względu na start programu w II kwartale br. będzie dłuższy i będzie trwał od dnia wejścia w życie ustawy do 30 września 2017 r.
Sposób wypłaty świadczenia będzie wygodny dla rodziców lub opiekunów. Pieniądze będzie można odebrać np. w kasie urzędu miasta lub ośrodku pomocy społecznej albo złożyć dyspozycję przelewu na konto w banku.
