Film „Zapora” jest zapisem wspomnień. Wypowiadają się w nim nie tylko jego podkomendni, ale także koledzy, przyjaciele i członkowie rodziny. Dzięki ich wspomnieniom widz ma okazję poznać bliżej postać „Zapory”. Człowieka wymagającego od siebie i innych, upartego, lecz przede wszystkim wrażliwego. Z obrazu Starczewskiego wynika, że ten niezłomny dowódca tęsknił też za normalnym życiem. W filmie wykorzystano także zdjęcia i dokumenty ponadto poprzez animacje zaprezentowano najważniejsze akcje „Zaporczyków”. Film „Zapora” jest potwierdzeniem, że mimo różnych prób wyrzucenia Żołnierzy Wyklętych z pamięci społeczeństwa, to stali się oni narodowymi bohaterami.
Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918–1949) obok pułkownika Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” (awansowany w 2016 roku), pułkownika Witolda Pileckiego (awansowany w 2013 roku), czy Danuty Siedzikówny „Inki” to jeden z najbardziej znanych i rozpoznawanych Żołnierzy Wyklętych. Był on legendarnym i niezłomnym dowódcą polskiego podziemia niepodległościowego. Za swoją nieugięta wobec władz komunistycznych postawę został przez nią skazany na śmierć. Wyrok wykonano 7 marca 1949 roku w warszawskim więzieniu przy ulicy Rakowieckiej. „Zapora” podobnie jak inni „wrogowie systemu” zginął od strzału w tył głowy, metody charakterystycznej dla sowieckich funkcjonariuszy. Następnie zakopany w bezimiennym dole śmierci znajdującym się na tzw. łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Jego szczątki odnaleziono latem 2012 roku. 25 września 2015 roku major Hieronim Dekutowski został uroczyście pochowany w panteonie – mauzoleum Wyklętych – Niezłomnych znajdującego się na Powązkach.
Izabela Kozłowska
Fot. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej