Anna Zalewska: Rodzice muszą być stale obecni w szkole

Rodzice mają prawo do zapewnienia wychowania i nauczania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Rolą państwa jest natomiast zapewnienie warunków do swobodnego wyboru przez rodziców formuły i sposobu kształcenia swoich dzieci. To główne przesłanie I Ogólnopolskiej Konferencji Rad Rodziców.

Spotkanie poświęcone roli rad rodziców w systemie oświaty odbyło się 21 kwietnia br. w Sali Kolumnowej Sejmu RP z inicjatywy Fundacji „Rodzice Szkole”. Gośćmi honorowymi konferencji byli Anna Zalewska Minister Edukacji Narodowej oraz Wojciech Kolarski Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, który odczytał list Prezydenta RP Andrzeja Dudy skierowany do uczestników konferencji.

Szefowa MEN w swoim przemówieniu podkreśliła, że rodzice są bardzo ważnym partnerem podczas trwającej obecnie ogólnopolskiej debaty oświatowej „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra zmiana”.

– Rodzice muszą być stale obecni w szkole. Potrzebni są oni swoim dzieciom, ale przede wszystkim nauczycielom i dyrektorom jako odpowiedzialni partnerzy – powiedziała Minister Anna Zalewska.

Minister Edukacji Narodowej podkreślała, że szkoła ma za zadanie wspierać rodziców w wychowywaniu dzieci. Wyraziła przekonanie, że po czwartkowej konferencji zaproponowane zostaną konkretne zmiany wzmocnienia funkcjonowania rad rodziców w szkołach.

– W swoich działaniach musimy zadbać, aby w polskiej szkole rodzice czuli się pewnie i odpowiedzialnie. Z kolei uczniowie muszą znać zasady w niej panujące, szanować je i traktować swojego nauczyciela jako mistrza – dodała szefowa MEN.

Rada rodziców jest organem szkoły reprezentującym ogół rodziców i uczniów. Obowiązujące regulacje dotyczące praw i obowiązków rad rodziców zostały wprowadzone do ustawy
o systemie oświaty i ustawy – Karta Nauczyciela w roku 2007. W ramach ustawy Rady Rodziców zostały wyposażone w szereg istotnych kompetencji. Najważniejsze z nich to:

• uchwalanie, w porozumieniu z radą pedagogiczną, programu wychowawczego oraz programu profilaktyki szkoły, które z założenia są kluczowymi dokumentami nadającymi bieg wszystkim działaniom wychowawczym podejmowanym na terenie szkoły;
• wyrażanie zgody na działalność w szkole stowarzyszeń i innych organizacji;
• wnioskowanie do dyrektora szkoły o ocenę pracy nauczyciela;
• uczestniczenie w ocenie pracy dyrektora szkoły;
• opiniowanie dorobku zawodowego nauczycieli ubiegających się o wyższy stopień awansu zawodowego;
• udział w komisji konkursowej wybierającej kandydata na stanowisko dyrektora szkoły;
• opiniowanie projektu planu finansowego placówki, składanego przez dyrektora;
• występowanie do dyrektora i innych organów szkoły, organu prowadzącego szkołę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach dotyczących szkoły.
• prawo do gromadzenia funduszy z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł, przeznaczanych na działalność statutową szkoły;

Według przedstawicieli Fundacji „Rodzice Szkole” mimo istniejącego prawa w wielu polskich szkołach rola rad rodziców bywa niedoceniana i marginalizowana. Wynika to m. in. z nieznajomości uprawnień przez rodziców oraz braku wsparcia ze strony dyrektorów szkół, czy nauczycieli i organów administracji oświatowej. Bardzo często rada postrzegana jest jako organ służący głównie umożliwianiu zbierania pieniędzy od rodziców oraz wspieraniu nauczycieli i dyrektorów przy drobnych aktywnościach w życiu placówek oświatowych.

Zdaniem Fundacji „Rodzice Szkole” partnerska rola rad rodziców w kreowaniu kształtu podejmowanych działań wychowawczo-oświatowych na terenie szkoły jest w zdecydowanej większości przypadków pomijana. Ponadto Fundacja zwraca uwagę na potrzebę przeprowadzenia szerokiej kampanii skierowanej bezpośrednio do rodziców, która wyposaży ich w wiedzę niezbędną do korzystania z posiadanych praw. Pozwoli to tym samym na lepsze wywiązywanie się z obowiązkach rodzicielskich w systemie edukacji.

Jednocześnie Fundacja „Rodzice Szkole” zwraca uwagę, że doświadczenia ostatnich 8 lat wskazują na potrzebę doprecyzowania niektórych z obecnie obowiązujących zapisów prawnych, dotyczących głównie:

• gospodarki finansowej rad rodziców;
• tworzenia programu wychowawczego szkoły;
• zasad tworzenia i kompetencji rad szkół;
• rozstrzygania sporów pomiędzy radą rodziców, a innymi organami szkoły, poprzez wskazanie organu zewnętrznego odpowiadającego za ich rozstrzyganie oraz ustalenie procedury odwoławczej.

Bazując na swoim wieloletnim doświadczeniu, wynikającym z bezpośredniej współpracy z radami rodziców na terenie całego kraju, Fundacja „Rodzice Szkole” przygotowała projekty rozwiązań prawnych mające na celu wzmocnienie roli rad rodziców w systemie oświaty, które zostały przedyskutowane podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Rad Rodziców.

Warto podkreślić, że zagadnienia związane z rodzicami oraz ich reprezentantami – radami rodziców, stają się ważnym elementem polityki oświatowej państwa. Natomiast upowszechnienie wśród rodziców wiedzy na temat ich praw obowiązujących w polskim systemie oświaty – koniecznością.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej